Kompresör Bakımı
Kompresörlerin mekanik aksamları, sürekli hareket halinde olduğu için zamanla bakımlarının yapılmasını gerektirmektedirler. Özellikle vidalı kompresörlerde bakım yapmak, kompresörünüzün verimini arttırır ve kullanım ömrünü uzatır. Kompresör bakım periyotları nelerdir? Pistonlu kompresörde hangi yağ kullanılır? Kompresör bakımı nasıl yapılır? vb soruların cevabı kompresör modeline ve koşullara göre değişir. Değişmeyen nokta ise kompresör bakımının uzman personel tarafından orijinal yedek parçalarla yapılması gerektiğidir.
Vidalı Kompresörlerde Bakım
Vidalı kompresörler de bakım saatleri üretici firma tarafından belirlenir. Bakım saatleri, kompresörünüz ile birlikte verilen kullanım kitapçığında yer almaktadır. Ayrıca bazı marka kompresörler üzerinde periyodik bakımların ne zaman yapılması gerektiğine dair bakım saatlerinin yazılı olduğu etiketler bulunmaktadır. Bakım saatleri, kompresör kontrol paneli üzerinde yer alan çalışma saati üzerinden takip edilmektedir.
Üretici firmanın önermiş olduğu periyodik bakım zamanına dikkat edilmeli ve periyodik bakım zamanı yaklaşınca üretici firma veya servisten kompresör bakımı için randevu talep edilmelidir. Kompresör bakımlarında sıklıkla, yağ, yağ filtresi ve hava filtresi değişimi yapılmaktadır. Ancak seperatör, panel filtre, emiş grubu tamir takımı, vida rulman tamir takımı vb. malzemelerin değişimi, kompresör üreticisinin önerdiği periyodik sürelerde yapılmalıdır. Bazı işletme sahipleri yağ, yağ filtresi, seperatör, hava filtresi, panel filtre gibi basitçe yapılabilecek bakımları kendileri yapmayı tercih etmektedirler. Yine de kompresör bakımının, kompresör üreticisi firmanın yetkili ve tecrübeli personeli tarafından yapılması tercih edilmelidir.
Pistonlu Kompresörlerde Bakım
Pistonlu kompresörlerde üretici firma tarafından belirtilmedikçe çalışma saatleri olmadığı için bakım saatlerini söylemek zordur. Ancak kompresörünüz içerisindeki yağın bozulması durumunda yağ değiştirebilirsiniz. Kompresörünüzün yağının ne kadar süre gideceğini tahmin etmek biraz zordur. Çünkü kompresörünüzün ne kadar süre ile nasıl bir ortamda çalıştığı önemlidir. Eğer yağda eksilme varsa bunu tamamlayınız ve yetkili servise yağ eksilmesi ile ilgili bilgi veriniz.
Kompresör Kullanım Kılavuzunun Okunması ve Talimatların İzlenmesi
Kompresör kullanma kılavuzları günlük ve periyodik bakımları nasıl yapmanız gerektiği konusunda detaylı talimatları içeren önemli kaynaklardır. Bu kılavuzlarda periyodik bakımların ne zaman yapılması gerektiğine dair bakım saatlerinin yazılı olduğu takvimler ve bakım kayıtlarının nasıl tutulacağına dair bilgilerin yer aldığı açıklamalar bulunmaktadır. Bakım saatleri, kompresör kullanma kılavuzunda belirtilen çalışma saatleri üzerinden takip edilmelidir.
Kompresörler, karmaşık yapıya sahip makineler oldukları için; yetkisiz ve eğitimsiz kişiler tarafından yapılacak bakım, kompresörün garantisini ortadan kaldıracağı gibi istenmeyen hasar ve yaralanmalara da yol açabilmektedir. Bu açıdan kullanma kılavuzunda belirtilen uyarılar dikkate alınmalıdır. Kılavuzda belirtilen hassas bakım işlemlerinin, kompresör üretici firmanın yetkili ve tecrübeli personelleri tarafından yapılması tercih edilmelidir.
Tanklardaki Suyun Boşaltılması
Kompresör, özellikle nemli bir ortamda kullanılıyorsa, sıkıştırılan havadaki nem, toplayıcı tanklarda birikir. Birçok tankta, biriken suyun boşaltılması için bir valf bulunmaktadır. Suyun düzenli olarak boşaltılması kompresörün verimli çalışması için oldukça önemlidir. Nemin oluşturduğu suyu boşaltmadan önce tankın hava basıncının sıfırlandığından emin olunmalıdır.
Havalandırma Deliklerinin Temizlenmesi ve Filtre Değişimleri
Hava emme menfezlerinin tıkanması durumunda kompresör havayı sıkıştırma gücünü kaybeder. Bu durum, kompresörünüzün kalitesini kademeli olarak düşürecektir. Emme havalandırma delikleri mümkün olduğunca temiz tutulmalıdır. Özellikle tozlu ve kirli bir ortamda çalışıyorsanız bunların düzenli olarak kontrol edilmesi gerekmektedir. Panel filtre ve emiş filtresi kompresör içine giren tozları engellemeye çalışır. Temiz olmayan bir hava filtresi, dışarıdan gelen kire izin vererek hava kompresörünüze zarar verir. Kompresörünüzün filtre değişimleri, kullanma kılavuzunda yer alan talimatlara uygun bir şekilde yapılmalıdır.
Bağlantı Elemanlarının Kontrolü
Düzenli olarak çalışan bir hava kompresöründe titreşim yaratan motor; vidaları, somunları gevşetebilir. Bu bağlantı elemanları periyodik olarak kontrol edilmeli ve gevşemiş olan bağlantı elemanları sıkıştırılmalıdır.
Hortumların Kontrolü
Hortumlar hava kompresörlerinin damarları oldukları için periyodik olarak kontrol edilmelidir. Çatlak veya aşınmış bir hortum sızma yaratabilir. Bu durum daha sonra kompresörünüzün bileşenlerinin geri kalan kısmına aşırı yük binmesine sebep olacaktır. Hortumlarda kırık veya hasar gözlemlenmesi durumunda değişim yapılmalıdır.
Motor Bakımı
Elektrik motorlarının uzun ömürlü ve verimli kulanımı için birkaç noktayı göz önünde bulundurmanız önemlidir. Özellikle kompresör topraklanması doğru bir şekilde yapılmalı ve kompresörün çalışması ile ilgili basınç, termik akımı ve zaman ayarları değiştirilmemelidir. Ayarlanan değerin üzerine çıkıldığı durumlarda yük artacağı için motor akımı yükselecektir. Bu durum motorunuzun yanması ile sonuçlanabilir. Servis ömrünü tamamlamış kaplin, seperatör ve yağ filtresi gibi ürünler kullanılmamalıdır. Motorun soğutma fanı ve havalandırma kanalları temiz tutulmalıdır. Zamanında yapılmayan bakımlar sistemi mekanik olarak zorlayacağı için kompresörünüzün ve motorun yükünü artıracak, ömrünü kısaltacaktır. Motorlarda, optimum çalışma koşullarını sağlamak için düzenli olarak yakıt deposunun temizlenmesi gerekir. Yakıt birikintilerini kaldırmak için hava kompresörünüzdeki motoru yılda bir kez temizlemeye dikkat etmelisiniz. Bu, motorunuzun ömrünü koruyacaktır.
Yağ Kontrolü ve Değişimi
Yağ ve yağ filtresi değişimi kullanma kılavuzunda belirtilen saatlere göre, kompresör tamamen kapalı olduğu zaman yapılmalıdır. Eğer kompresör halihazırda soğuk (çalışmıyor) ise önce 5-10 dk çalıştırılıp yağın ısınması sağlanmalı ve daha sonra kapatılmalıdır. İç basıncın boşalması için kısa bir süre beklenilmeli ve yağ boşaltma vanası açılarak yağ boşaltılmalıdır. Yağ akışı bitince vananın tamamen kapatılması gerekir. Filtre anahtarı ile eski yağ filtreleri sökülmeli ve yeni yağın filtresinin contası , hafifçe yağlanmalıdır. Daha sonra yeni filtre yerine takılmalı ve elle iyice sıkımalıdır. Filtre kartuşlarına zarar verecek hareketlerden kaçınılmalıdır. Yeni yağ, kontrollü bir şekilde üst seviyeye kadar doldurulmalı ve yağ doldurma tapası yerine takılarak bağlantılar tamamlanmalıdır. Yağ kaçaklarının kontrolü için kompresör birkaç dakika boyunca çalıştırılmalıdır. Kompresörü durdurup yağın çökmesini bekledikten sonra yağ seviyesi kontrol edilmeli ve eksikse tamamlanmalıdır. Kompresörünüzde üretici firmanın uygun gördüğü yağı tercih etmeniz önemlidir.
Seperatör Elemanı Değişimi
Aşırı miktarda yağ kullanımını önleyen seperatör elemanının periyodik olarak değiştirilmesi gerekir. Değişim yapılırken kompresör durdurulmalı ve iç basınç tamamen sıfırlanmalıdır. Filtre anahtarı ile eski seperatör elemanı sökülmeli ve yeni seperatör elemanının contası hafifçe yağlanarak seperatör elemanı uygun bir şekilde yerine yerleştirilmelidir. Kompresör çalıştırılarak conta ve diğer bağlantılarda kaçak olup olmadığına bakılmalıdır.
Yağ Dönüş Hattı (Scavenge) Bakımı
Seperatör filtre, havayı yağdan ayırırken bir miktar yağ filtre elemanından içeri sızar. Sızan yağ, yağ dönüş hattı ile sisteme geri kazandırılır. Kompresör yükte çalışırken, yağ dönüş hattından yağ akışı gözlemlenmelidir. Eğer gözlemlenmiyorsa yağ dönüş hattı orifisi tıkanmıştır. Kayış kasnaklı modellerde direkt aküple modellerden farklı olarak metal yerine polyamid hortum kullanıldığından izleme camı bulunmamaktadır. Direkt aküple modellerde yağ geçişi, özel yapılı izleme camından gözlemlenebilir. İzleme camı gövdesinde bulunan küçük delik (orifis) tıkanırsa tanktaki yağ seviyesi hızla düşer ve kompresörünüz hararet yapar. Hava tankının altından su tahliyesi yaparken yağ geldiğini görürseniz ya da günlük yağ seviyesi kontrollerinde kompresörün yağ seviyesi sürekli olarak düşüyor ise yağ dönüş hattı tıkanmış olabilir. Bu durumda, kompresör durdurularak yağ dönüş hattı sökülmeli ve basınçlı hava ile temizlenmelidir. Temizleme esnasında yağ dönüş hattı çapının genişletilmemesine dikkat edilmelidir. Yağ dönüş hattı çapının genişlemesi kompresörün kapasitesinin düşmesine neden olur.
Soğutma Radyatörü Bakımı
Radyatörlerin temiz kalması için panel filtrelerin temizliğini aksatmamanız gerekmektedir. Soğutma radyatörünün petekleri arasından soğutma havası geçtiği için bir miktar toz aynı panel filtrede olduğu gibi radyatör peteklerinin arasına girerek petekleri tıkamaya başlar. Radyatörün tersinden (içten dışa) petekler arasına basınçı hava uygulanarak temizlik yapılmalıdır. Peteklerin arasındaki toz yağ ile karşılaşırsa yapışıp katılaşabilir. Bu durumda radyatör peteklerinin arasına, yanıcı olmayan bir endüstriyel temizleyici uygulanarak temizleme işlemi yapılmalıdır. Bunu yapmak için gerekirse radyatör yerinden sökülmelidir.